स्कूल चलें हम…!

आज आपण जाणून घेणार आहोत विद्यार्थ्यांना होणाऱ्या मान व पाठदुखीबद्दल.

वत्सला वेलनेस फिजिओथेरपी क्लिनिकमध्ये, आम्ही शाळेत जाणाऱ्या मुलांमध्ये मान आणि पाठदुखीची वाढती चिंता ओळखतो.

१) समस्या समजून घेणे :
– दीर्घकाळ बसण : अभ्यास करण्यात किंवा इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे वापरण्यात घालवलेले तास मानेच्या आणि पाठीच्या स्नायूंवर ताण येऊ शकतात.
– जड बॅकपॅक : जड बॅकपॅक चुकीच्या पद्धतीने वाहून नेण्यामुळे स्नायु वर ताण येऊ शकतो.
– शारीरिक हालचालींचा अभाव : अपुरा व्यायाम स्नायू कमकुवत करू शकतो, ज्यामुळे वेदना आणि अस्वस्थता येते.

२) चिन्हे आणि लक्षणे :

– मान किंवा पाठीत वेदना किंवा कडकपणाच्या तक्रारी.
– चांगला पवित्रा ( Posture) राखण्यात अडचण.
– डोकेदुखी, विशेषत: दीर्घ अभ्यास सत्रानंतर.
 

३) प्रतिबंधात्मक उपाय :
– योग्य अर्गोनॉमिक्स: मुलांनी अभ्यास करताना किंवा इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे वापरताना तटस्थ पवित्रा (Posture) ठेवण्याची खात्री करा.
– स्क्रीन वेळ मर्यादित करा: दीर्घकाळापर्यंत स्क्रीन एक्सपोजर कमी करण्यासाठी ब्रेक आणि बाह्य क्रियाकलापांना (outside activities) प्रोत्साहन द्या.
– बॅकपॅक सुरक्षा: बॅकपॅक दोन्ही पट्ट्यांसह योग्यरित्या परिधान केले आहेत आणि वजन समान रीतीने वितरित केले आहे याची खात्री करा.
– नियमित व्यायाम: स्नायू मजबूत करण्यासाठी आणि मुद्रा सुधारण्यासाठी खेळ, योग किंवा पोहणे यासारख्या शारीरिक क्रियाकलापांना प्रोत्साहन द्या.

४) उपचार :
– लक्षणे कायम राहिल्यास, सर्वसमावेशक मूल्यांकन आणि अनुकूल उपचार योजनेसाठी फिजिओथेरपिस्टचा सल्ला घ्या.
– उपचारांमध्ये वेदना कमी करण्यासाठी आणि पुनरावृत्ती टाळण्यासाठी मॅन्युअल थेरपी, व्यायाम आणि एर्गोनॉमिक सुधारणांचा समावेश असू शकतो.

५) शैक्षणिक उपक्रम :
– कार्यशाळा : एर्गोनॉमिक्स आणि निरोगी सवयींबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी पालक आणि शिक्षकांसाठी कार्यशाळा आयोजित करा.
– शालेय कार्यक्रम : आसन शिक्षण आणि शारीरिक क्रियाकलाप अभ्यासक्रमात एकत्रित करण्यासाठी शाळांसोबत सहयोग करा.

६) फॉलो-अप आणि सपोर्ट :
– प्रगतीचे निरीक्षण करण्यासाठी आणि उपचार योजनेत आवश्यक समायोजन करण्यासाठी नियमित पाठपुरावा सत्रे.
– निरोगी जीवनशैली राखण्यासाठी मुलांना आणि त्यांच्या कुटुंबियांना सक्षम करण्यासाठी सतत समर्थन आणि शिक्षण प्रदान करा.

मूळ कारणांना संबोधित करून आणि सक्रिय उपायांना चालना देऊन, आम्ही शाळेत जाणाऱ्या मुलांमध्ये मान आणि पाठदुखी प्रभावीपणे रोखू शकतो आणि त्यांचे व्यवस्थापन करू शकतो, ज्यामुळे त्यांची शैक्षणिक आणि शारीरिक दोन्ही प्रकारे भरभराट होईल याची खात्री करता येईल.

पुढच्या भागात आपण कोणत्या व्यायामाव्दारे आपण विद्यार्थ्यांचे मान व पाठदुखी थांबवू शकतो याची माहिती घेऊया.

– डॉ. स्मृती विशाल सोरटे (PT)
गोल्ड मेडलिस्ट (केईएम, मुंबई)
15 वर्षांचा अनुभव
वत्सला वेलनेस फिजिओथेरपी क्लिनिक
शाखा – राम मारुती रोड आणि घोडबंदर रोड
For Appointment – 9136848095 / 9136941509